Oesters: you love it or you hate it. De een noemt het een hap snot in zeewater, de ander vindt oesters het lekkerste wat er te krijgen valt. Het enige wat ik kan zeggen wanneer je tot de eerste groep behoort is: probeer het gewoon een keer en begin met een platte oester waar je het eerste vocht (die slok zeewater) uit hebt gegoten. Waarschijnlijk valt het wel mee. Maar goed, ik behoor dan ook tot de tweede groep. In dit blog lees je meer over oesters uit Zeeland. En vooral ook veel foto’s van heerlijke eten. Want ik vind echt dat je ze gewoon een keer moet proeven!
Oesters uit Zeeland
De oesters in Zeeland worden gekweekt in het Grevelingenmeer en in de Oosterschelde. Zowel de inheemse soort – de platte oester – als de uitheemse soort – de creuze, ook wel de Japanse oester. De platte oester doet er ongeveer 2 tot 3 jaar over om de juiste grootte te hebben om geconsumeerd te worden.
Die creuze (foto links) was jarenlang een plaag, nadat deze ter vervanging van de slechte oogst van de platte oester (rechts) naar Nederland was gehaald door de oesterkwekers. De creuze leek het leefterrein van de platte oester steeds meer te verdringen, maar inmiddels is de balans weer aan het verbeteren. Ook de creuze wordt nu volop verkocht en gegeten, al blijft de platte toch wel de oester onder de oesters.
Nu heeft de oester een aantal andere moeilijkheden wat het het hoofd moet bieden: de oesterboorder en de Deltawerken.
Oesterboorder
De oesterboorder is een slak die zowel in de Oosterschelde als in het Grevelingenmeer voorkomt. Tijdens een speciale oesterpersreis, gaan we aan boord van BRU20 om meer te leren over de oester. En daar blijkt dat de oesterboorder een vrij grote plaag is.
Naast dat oesterkweker Jaap met een klein sleepnet een aantal platte oesters van de bodem omhoog haalt – want we willen natuurlijk ook de oester proeven – haalt hij ook een aantal geelkleurige buisjes die aan losse oesterschelpen vastzitten mee naar boven. ‘Elk van deze buisjes kunnen wel tien oesterboorders geven.’ Meerdere losse schelpen die hij naar boven heeft gehaald bevatten deze gele buisjes.
De oesterboorder hecht zich aan een oester, boort zich een weg door de schelp en voedt zich met de oester totdat deze helemaal leeggezogen is.
De Hogeschool van Zeeland doet in samenwerking met de oesterkwekers diverse onderzoeken naar de oesterboorder en hoe de schade die deze beestjes aanrichten verminderd kan worden.
Er wordt onder andere gekeken of de oesterboorders met een speciale afscheiding van mosselen rondom het oesterperceel kunnen worden tegengehouden. De eerste onderzoeksresultaten laten zien dat wanneer de mosselafscheiding dik genoeg is dit het aantal doorgedrongen oesterboorders flink kan verminderen.
Ook wordt er gekeken of de oesterboorder ook ander voedsel houdt, waardoor ze van de (platte) oesters afblijven. Zo worden oesterboorders in een proeflocatie blootgesteld aan de keuze platte oester en creuze of aan de keuze diploïde (wilde) en triploïde (genetisch gemanipuleerde) oester om te zien of ze een voorkeur hebben qua voedselbron. Tot nu is er niet een groot verschil te zien.
Het effect van de Deltawerken op het Grevelingenmeer
Doordat de Deltawerken ervoor hebben gezorgd dat er geen eb en vloed meer is op het Grevelingenmeer, zorgt dit ervoor dat de natuur in het gebied flink is veranderd. Zowel rondom het Grevelingenmeer, waar onder andere nieuwe plantensoorten groeien als ook onder de oppervlakte van het meer.
Het Grevelingenmeer heeft een rijke onderwaterwereld waar naast de oesters onder andere ook mosselen, kreeften, krabben, kwallen, sponzen (zie foto hieronder), zeesterren en diverse wieren groeien. Wanneer het water van het Grevelingenmeer in de zomer opwarmt, vermengt de bovenste (warme) waterlaag niet meer met de onderste (koude) waterlaag. Er komt hierdoor onvoldoende tot geen zuurstof in de onderste waterlaag en zo sterft nagenoeg het leven daar af. Schimmels die leven op de dode resten, produceren met hun afvalstoffen de zwavellucht die in warme zomers rondom het Grevelingenmeer te ruiken is.
Tijdens de presentatie van Bureau Waardenburg na de rondvaart op het Grevelingenmeer, werd onderstaand filmpje getoond. Het laat heel duidelijk zien wat het probleem is van de waterkwaliteit in het Grevelingenmeer.
NK Oestersteken
De persreis waar ik aanwezig was voor Dutch Food Magazine (blog daar volgt binnenkort) sloot af met het NK Oestersteken. De wedstrijd werd gehouden in Bruinisse bij Brasserie de Vluchthaven. Joost Deurloo van Brasserie BRU17 won (voor de vierde keer al!) de wedstrijd en mag Nederland gaan vertegenwoordigen tijdens The International Oyster Festival in Galway, Ierland. Dit festival wordt op 28 september aanstaande gehouden.
Hieronder wat impressiebeelden van het NK Oestersteken 2019:
Haven bij Brasserie De Vluchthaven.
3 van de 12 deelnemers aan het NK Oestersteken.
Oesters en garnalen van de OFYR.
Gemarineerde mesheften van de barbecue.
Elke deelnemer moet 30 oesters zo mooi en zo snel mogelijk steken om kans te maken op de titel.
Joost Deurloo is winnaar NK Oestersteken 2019. Fotocredit: Petra Hermans
Opening Oesterseizoen 2019-2020
Op donderdag 19 september jl was de officiële opening van het Oesterseizoen 2019-2020. Omdat beeld meer zegt dan woorden, hierbij een fotoverslag. Er was een rondvaart op de Oosterschelde, de eerste vangst werd aangeboden aan de burgemeester van Reimerswaal en de gedeputeerde van de Provincie Zeeland, er waren heerlijke oesterbereidingen van sterrenchef Edwin Vinke en de Zeeuwse Oestermannen waren aan boord op de oesters te openen zodat je ze puur natuur kon eten.
De eerste oesters zijn uit het water gevist door deze sloep en worden naar de boot gebracht om officieel aangeboden te worden aan de burgemeester van Reimerswaal, mevrouw José van Egmond, en de aan heer Jo-Annes de Bat, gedeputeerde van de Provincie Zeeland.
De oesters worden geopend voor de hoogwaardigheidsbekleders.
De burgemeester van Reimerswaal was zo vriendelijk om nog even met een van de eerste oesters te poseren. Ze had er al een op en die was ‘Heerlijk!’
Aan de gezichten te zien waren er meer liefhebbers aan boord.
De bemanning van de oestersloep die de eerste oesters omhoog haalden drinken een biertje op de opening van het Oesterseizoen 2019-2020.
De brigade van De Kromme Watergang, het restaurant van chefkok Edwin Vinke, bereidt de oesters. Edwin Vinke heeft 3 bereidingen gemaakt:
- oester met een margarita cocktail
- oester in een spicy salsa
- oester in zwarte bonensaus
Oesters met spicy salsa.
Tijd om te proeven!
Gouden tip van Bas van de Zeeuwse Oestermannen: ‘gooi bij een vers geopende oester het vocht eruit. Dat is gewoon een hap zout water. Wacht even totdat de oester zelf wat vocht afgeeft en eet de oester dan pas op. Dan is de oester het lekkerst.’ En weet je, hij had gelijk ook!
Oesterfestival
Aansluitend op de opening van het oesterseizoen vindt bij de Oesterij het Oesterfestival plaats. Drie dagen lang kun je genieten van diverse oesterbereidingen en voor wie er van houdt een glaasje bubbels. Wanneer je dit leest, is het festival alweer voorbij, maar als je van oesters houdt, is dat iets om volgend jaar in de gaten te houden.
Geluk
Nog even een extra tip om mee af te sluiten: wanneer je je oester hebt opgeslurpt, dan brengt het geluk om de lege schelp met je rechterhand over je linkerschouder terug het water in te gooien en een wens te doen. Ik heb behoorlijk wat oesters op deze dagen en heb dan ook lekker veel wensen gedaan. Want een mens kan niet genoeg wensen toch? En ook niet genoeg oesters eten als je het mij vraagt ;-).
Oesters uit Zeeland is geschreven naar aanleiding van het Programma Oesterpersreis en het NK Oestersteken op 16 september 2019 in Bruinisse en de officiële opening van het Oesterseizoen 2019-2020 op 19 september 2019 in Yerseke.
